Vì sao công nghệ bất động sản (proptech) vẫn chưa thay thế được sàn giao dịch truyền thống?
Khi công nghệ bất động sản (proptech) manh nha hình thành trên thị trường kinh doanh địa ốc tại Việt Nam, nhiều ý kiến cho rằng đây là một cuộc cách mạng toàn diện đối với ngành bất động sản và điều này sẽ lấy đi vai trò tiếp thị của các chuyên viên môi giới bất động sản truyền thống. Nhưng, cho đến nay kỳ vọng đó vẫn chưa thành hiện thực…
Những nhược điểm… cần khắc phục
Nếu nói đến những doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực công nghệ bất động sản tại Việt Nam thì phải kể đến những cái tên như batdongsan.com.vn, chotot.com, homedy… Những doanh nghiệp này đã tạo ra các nền tảng (platform) đăng tin rao vặt chất lượng cao thu hút rất nhiều người dùng mỗi ngày, qua đó thay đổi rất nhiều về hoạt động tiếp thị bất động sản khi mà trước đó thị trường bất động sản tại Việt Nam chủ yếu chỉ sử dụng các kênh tiếp thị truyền thống, chẳng hạn hình thức phát tờ rơi.
Thị trường proptech vốn dĩ khá rộng lớn vì vậy không bất ngờ khi có nhiều doanh nghiệp mới ra đời. Nhóm này tham vọng hơn định nghĩa mình là công ty môi giới bất động sản tích hợp công nghệ cùng với sự xuất hiện của Big Data và AI giúp hình thành rất nhiều trung tâm lưu trữ các giao dịch bất động sản. Mục tiêu là tương tác chính xác với khách hàng và rút ngắn thời gian giao dịch của các căn hộ, xa hơn trong 5 năm tới, kỳ vọng tạo ra nhiều giao dịch thành công tương đương với các sàn môi giới truyền thống nhưng với lượng nhân sự thấp hơn ít nhất là 5 lần. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này cần phải khắc phục những hạn chế sau:
Thứ nhất: Siết chặt quy chế mạnh mẽ đối với người dùng, sẵn sàng chế tài bằng hình thức xóa vĩnh viễn tài khoản người dùng nếu quy phạm quy chế như: Đăng tin sai sự thật, đăng giá bán ảo so với thực tế, nhiều nhà đầu tư phản ảnh/đánh giá xấu…
Thứ hai: Phân biệt môi giới chính quy và môi giới không chính quy (vãng lai) bằng hình thức ký kết hoặc liên kết với chuyên viên môi giới đã được sàn (doanh nghiệp) công nghệ bất động sản cấp chứng chỉ hoạt động môi giới chuyên nghiệp. Có thể áp dụng dấu “tick xanh” đối với những tài khoản này.
Thứ ba: Kiểm duyệt thường xuyên những tin đăng quá hạn và cho phép nhà đầu tư đánh giá chất lượng môi giới.
Thứ tư: Xây dựng, kiểm soát và quản lý chặt chẽ các quy trình từ khâu đăng tin đến kết thúc giao dịch của mỗi tài khoản môi giới. Đề cao tính trãi nghiệm của khách hàng thông qua công nghệ thực tế ảo và các công nghệ khác có liên quan.
Lộ trình khắc phục những khuyết điểm nêu trên không phải “một ngày, một buổi” mà nó cần có sự liên kết, đồng thuận và hỗ trợ từ các chủ đầu tư dự án đến các nhà đầu tư thứ cấp. Tầm nhìn dài hạn, hy vọng tương lai gần Việt Nam của chúng ta sẽ có được một sàn thương mại điện tử chuyên ngành bất động sản với một số tính năng vượt trội.
Môi giới chuyên nghiệp: Yếu tố sống còn của proptech
Đã có thời gian, người ta kỳ vọng vào công nghệ bất động sản sẽ phát triển cực thịnh để trở thành “Uber bất động sản”. Các quỹ đầu tư nước ngoài không ngừng “vung tiền” vào lĩnh vực non trẻ và đầy tiềm năng phát triển này. Dường như, họ đã và đang quá kỳ vọng vào công nghệ mà không phân tích kỹ môi trường kinh doanh bất động sản tại Việt Nam: Pháp lý, tâm lý tiêu dùng, đặc trưng, tập quán vùng miền và các nhân tố ngoại tác quan ảnh hưởng hành vi mua/bán sản phẩm của các khách hàng và nhà đầu tư…
Nói rằng, công nghệ bất động sản hoạt động kết nối trực tiếp người mua và người bán mà bỏ qua khâu trung gian là môi giới bất động sản thì rất sai lầm và nguy hại.
Ngày nay, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 được áp dụng rộng rãi trong đời sống xã hội và trong tất cả các ngành nghề. Phần lớn doanh nghiệp đều hướng đến mục tiêu lớn hơn đó là mục tiêu chuyển đổi số và quản lý doanh nghiệp thông qua công nghệ. Hoạt động phát triển công nghệ bất động sản vốn dĩ điều tất yếu, rất cần thiết hiện nay. Tuy nhiên, phải lưu ý rằng phát triển công nghệ bất động sản là nhằm bổ trợ cho hoạt động kinh doanh trở nên tốt hơn, nhanh chóng hơn và hiệu quả hơn chứ hoàn toàn không thể thiếu chuyên viên môi giới bất động sản.
Cho đến hiện nay, con người hay hệ thống bộ máy nhân sự mới là yếu tố quyết định sống còn của công nghệ bất động sản, tuyệt nhiên không có máy móc hay công nghệ nào làm việc hiệu quả hơn con người đối với ngành kinh doanh địa ốc tại Việt Nam.
Có nhiều ý kiến rằng lấy công nghệ làm trọng tâm nhằm thay đổi hành vi, thói quen và tập quán người dùng. Qua đó, tiến hành một cuộc cách mạng mới tương tự Google, Facebook hay Amazon… đối với ngành kinh doanh địa ốc tại Việt Nam. Nhìn tổng thể, quan điểm đó không sai.
Nhưng, nếu xét góc độ địa phương hóa hay cá nhân hóa thì có phần lệch chuẩn. Bởi, môi giới bất động sản tại Việt Nam hội đủ nhiều thành phần và trình độ chuyên môn khác biệt rất lớn. Thay đổi thói quen truyền thống cần có thời gian thích ứng và cũng cần thời gian nâng cao trình độ chuyên môn. Vì lẽ đó, các doanh nghiệp nên tập trung vào chuyên viên môi giới, lấy con người làm trọng tâm nâng cao chất lượng chuyên môn của đội ngũ.
Phát triển hoạt động công nghệ bất động sản là điều kiện cần và phát triển chuyên môn nghiệp vụ chuyên viên môi giới bất động sản là điều kiện đủ. Doanh nghiệp nếu muốn thành công cần phải hội đủ hai điều kiện nêu trên mới hy vọng thay đổi hành vi người dùng trong thời gian ngắn nhất có thể.
Ths. Nguyễn Phạm Hữu Hậu
